Ως αποτέλεσμα, το Εθνικό Σύστημα Υγείας βρίσκεται απόλυτα υποστελεχωμένο. Η παραίτηση του γιατρού της Σερίφου, Θανάση Κονταρή, ήρθε να αναδείξει ένα τεράστιο πρόβλημα το οποίο φαίνεται πως θα επιμείνει για όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Για τους ανθρώπους που συνεχίζουν να υπηρετούν στα νησιά παρά τις σοβαρότατες ελλείψεις και την υποστελέχωση, η κατάσταση γίνεται αφόρητη, τη στιγμή που ακόμη δεν έχουμε φτάσει στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου.
Ο Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ), Πάνος Παπανικολάου, μιλάει στην Popaganda για τις αιτίες που έχουν οδηγήσει στην καταρράκωση του ΕΣΥ στα νησιά και τις ακριτικές περιοχές, καταγγέλλοντας την αμέλεια των κυβερνήσεων, ενώ παραθέτει τα ρεαλιστικά κίνητρα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους γιατρούς να εργαστούν σε αυτές τις περιοχές.
Όπως διαπιστώνει αρχικά ο ίδιος, «Δυστυχώς και φέτος, όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή τα τελευταία έτη, το εκάστοτε κυβερνόν κόμμα καταπιάνεται με το ζήτημα της υποστελέχωσης των δομών υγείας, πρώτα και κύρια στα μεγάλα νησιά – στους τουριστικούς δηλαδή προορισμούς, μόνο όταν ξεκινάει η τουριστική περίοδος, αποδεικνύοντας πως η υγεία των μόνιμων κατοίκων μπαίνει σε δεύτερη μοίρα».
Απουσία οργανογράμματος δομών υγείας και στελέχωσης στο ΕΚΑΒ
Η γενικότερη κρίση στελέχωσης στο σύστημα υγείας, τα χαμηλά μισθολογικά επίπεδα σε συνδυασμό με την ακρίβεια, η έλλειψη αξιοπρεπούς εξοπλισμού και οι εξουθενωτικοί ρυθμοί, αποτελούν μόνο ορισμένα από τα κομβικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το ΕΣΥ στα νησιά της χώρας. Όπως υποστηρίζει ο κ. Παπανικολάου, «Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που εντοπίζονται είναι η απουσία ικανοποιητικού αριθμού και οργανογράμματος δομών υγείας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι Κυκλάδες, στις οποίες εάν είχε ενισχυθεί ή αναπτυχθεί (έτσι όπως ζητάμε εδώ και χρόνια), το νοσοκομείο Σύρου π.χ., ώστε να είναι πραγματικά πολυδύναμο και τριτοβάθμιο, με σχεδόν όλες τις αναγκαίες ιατρικές ειδικότητες και επαρκή στελέχωση, θα μπορούσε να καλύπτει σχεδόν όλα τα περιστατικά που αφορούν στις Κυκλάδες με αποτέλεσμα να μην χρειάζονται διακομιδές προς την Αθήνα».
Αναφερόμενος στις κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων, ο γενικός γραμματέας της ΟΕΝΓΕ καταγγέλλει πως αυτές «δεν θέλουν να αναπτύξουν τις δομές, και αυτό το οποίο κάνουν κάθε φορά που πλησιάζει η τουριστική περίοδος είναι να μετακινούν γιατρούς από την Αθήνα και τον Πειραιά – κυρίως προς τα νησιά του Αιγαίου. Χαρακτηριστικά, το καλοκαίρι του 2021, όταν και κάναμε συναντήσεις με την κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας, στην εκπροσώπηση της οποίας ήταν παρούσα και μία βουλευτής γιατρός, ρωτήσαμε γιατί η πολιτεία αναγκάζει τους αναισθησιολόγους από τα νοσοκομεία της Αθήνας και του Πειραιά να πάνε στις Κυκλάδες και αναρωτηθήκαμε ποιος αναισθησιολόγος θα περιθάλπει τους ασθενείς που διακομίζονται στην Αθήνα, εφόσον θα τους έχουν στείλει στα νησιά. Δεν λάβαμε καμία απάντηση».
«Επίσης, η απουσία στελέχωσης και εξοπλισμού στο ΕΚΑΒ αποτελεί ένα πολύ σοβαρό ζήτημα», εξηγεί ο ίδιος. «Εάν με βάση την προηγούμενη προϋπόθεση υπήρχε σε 24ωρη βάση ένα πλωτό ασθενοφόρο μέσο, το οποίο από άποψη μηχανολογική -και όχι μόνο- θα ήταν παρόμοιο με τα ταχύπλοα του Λιμενικού, τότε τα επείγοντα περιστατικά σχεδόν απ’ όλες τις Κυκλάδες θα μπορούσαν να φτάνουν στο νοσοκομείο της Σύρου μέσα σε μία-μιάμιση ώρα και να μην απαιτούνται καθόλου αεροδιακομιδές. Είμαστε μια τόσο μικρή χώρα, η οποία έχει έξι μήνες τον χρόνο καλοκαίρι και 1000 νησιά κατοικημένα. Τόσα χρόνια δεν υπάρχουν τρία ελικόπτερα το 24ωρο τα οποία θα μπορούσαν να καλύπτουν ολόκληρη τη χώρα. Το ΕΚΑΒ δεν έχει στελεχωθεί ποτέ με γιατρούς ούτε για τις επίγειες διακομιδές», διασαφηνίζει.
Ασάφειες στην αεροδιακομιδή ασθενών – Επικίνδυνη η συνοδεία τους από γιατρούς οποιασδήποτε ειδικότητας
Μιλώντας για το πολύ σοβαρό ζήτημα της αναγκαίας παρουσίας εξειδικευμένων γιατρών στις διακομιδές ασθενών, ο γ.γ. της ΟΕΝΓΕ προσθέτει ότι «Τον Νοέμβριο του 2021, σε σχετική διαβούλευση στο opengov.gr υπήρχε μια διάταξη η οποία έλεγε ότι τη διανοσοκομειακή διακομιδή βαρέως πασχόντων θα γίνεται υπό τη συνοδεία οποιουδήποτε γιατρού, οποιασδήποτε ειδικότητας, αρκεί να έχει συμπληρώσει έξι μήνες ως ειδικευόμενος στην οποιαδήποτε ειδικότητα. Παρόλο που επισημάναμε στον κ. Πλεύρη πως αυτή η διάταξη είναι επικίνδυνη έως και θανατηφόρα για τους ασθενείς, εκείνος τη νομοθέτησε».
«Έκτοτε, μέχρι τον Απρίλιο του 2023, είχαμε πολλά καταγεγραμμένα τραγικά συμβάντα με ασθενείς σε διακομιδές και στο τέλος, εκτός από τα συνδικαλιστικά όργανα, αγανάκτησαν και οι ίδιοι οι διευθυντές των ιατρικών υπηρεσιών. Η κα Γκάγκα αναγκάστηκε λοιπόν να ακυρώσει τη διάταξη, χωρίς ωστόσο να την αντικαταστήσει με νέα οδηγία. Έτσι, υπάρχει ένα τεράστιο κενό ασάφειας και η πολιτική ηγεσία δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της, οι οποίες μετατίθενται στους γιατρούς. Αυτή τη στιγμή, εάν ένας γιατρός δεν δεχτεί να διακομιδήσει έναν ασθενή, θα έχει την ευθύνη. Εάν το κάνει και συμβεί κάτι στη διαδρομή στον ασθενή, θα φέρει πάλι την ευθύνη. Σε οποιοδήποτε σοβαρό κράτος του κόσμου, η νοσοκομειακή διακομιδή βαρέως πάσχοντος, διασωληνωμένου ασθενούς θεωρείται σοβαρότατη ιατρική πράξη η οποία απαιτεί εξειδικευμένη εμπειρία, προστασίας αεραγωγού, καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης, παραμέτρων μηχανικού αερισμού κ.α. Στην Ελλάδα όλα ξεκινούν από το ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλησαν ποτέ να κάνουν μόνιμες προσλήψεις στο ΕΚΑΒ», λέει υποδεικνύοντας τη σοβαρότητα του ζητήματος ο κ. Παπανικολάου.
Υπεύθυνες για τις παραιτήσεις ακόμα και έμπειρων γιατρών οι «εφημερίες τομέα»
Πέρα όμως από την άρνηση των γιατρών να στελεχώσουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας στα νησιά, πολυάριθμες είναι και οι παραιτήσεις έμπειρων, μόνιμων και ειδικευμένων γιατρών κλάδου ΕΣΥ. Όπως εξηγεί ο κ. Παπανικολάου, «Για να καταλάβουμε πού οφείλονται αυτές οι παραιτήσεις, ας πάρουμε για παράδειγμα ένα νησί, όπου σε ένα τμήμα του Νοσοκομείου απαιτούνται πέντε οργανικές θέσεις και υπηρετούν επί χρόνια μόνο δύο γιατροί, οι οποίοι κάνουν 15 εφημερίες τον μήνα – όπως και συμβαίνει. Οι άνθρωποι αυτοί ξέρουν πως αν παραιτηθούν μπορούν να ανοίξουν ένα ιδιωτικό ιατρείο και να έχουν άφθονη πελατεία. Τώρα, ο διοικητής του νοσοκομείου μπορεί να τους ζητήσει να κάνουν εφημερίες στο νοσοκομείο με μπλοκάκι, με μόλις 250 ευρώ μεικτά ανά εφημερία. Ποιος θα ήθελε να το κάνει αυτό;».
Σχετικά με την Εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας για τις “εφημερίες τομέα”, «παρόλο που η πολιτεία γνώριζε την υφιστάμενη κατάσταση, την αγνοούσε επί χρόνια. Φτάνοντας στο 2023 η κα. Γκάγκα εισήγαγε στις 28/4 τη σχετική Εγκύκλιο, στην οποία ομολογούσε την καταιγίδα παραιτήσεων». Σύμφωνα με αυτή, δινόταν η δυνατότητα συμμετοχής στην εφημερία μιας κλινικής όλων των γιατρών του τομέα. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι σε μία π.χ. καρδιολογική κλινική θα μπορεί να εφημερεύει οποιοσδήποτε γιατρός παθολογικής ειδικότητας, και σε μία π.χ. ορθοπεδική κλινική οποιοσδήποτε γιατρός χειρουργικής ειδικότητας. «Μετά την κατακραυγή και τις επισημάνσεις μας πως κάτι τέτοιο μπορεί να εκθέσει τους ασθενείς σε κίνδυνο, η Εγκύκλιος αποσύρθηκε στις 3/5», αναφέρει ο κ. Παπανικολάου.
Αποκλεισμός από την πρόσβαση των πολιτών των χωρών της ΕΕ στο Paxlovid – Αιτία αύξησης των εισαγωγών στα νησιωτικά νοσοκομεία
Το περασμένο καλοκαίρι, η διάθεση του χαπιού Paxlovid για την αποτροπή της επιδείνωσης του Covid-19, γινόταν στα νησιά αποκλειστικά και μόνο μέσω της πλατφόρμας του ΕΟΠΥΥ, αποκλείοντας έτσι τη δυνατότητα διάθεσής του στους πολίτες άλλων χωρών της ΕΕ, γεγονός που συνέβαλε στην συμφόρηση του ΕΣΥ. Σύμφωνα με τον γ.γ. της ΟΕΝΓΕ, «Εάν το κράτος είχε διαθέσει τα χάπια μέσω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, θα μπορούσαν να συνταγογραφηθούν με τον ευρωπαϊκό αριθμό κοινωνικής ασφάλισης. (Στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, αν το άτομο είναι υπήκοος χώρας μέλους της ΕΕ, αντί για ΑΜΚΑ έχει τον ευρωπαϊκό αριθμό κοινωνικής ασφάλισης). Αντιθέτως, μόνο οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ είχαν τη δυνατότητα να λάβουν το Paxlovid».
Όπως εξηγεί, «Δεδομένου ότι οι νοσούντες από Covid πολίτες άλλων χωρών που περνούσαν τα καλοκαίρια τους στα νησιά, δεν μπορούσαν να έχουν το φάρμακο στη διάθεσή τους, οι γιατροί αναγκάζονταν να εισάγουν στο νοσοκομείο ανθρώπους που κανονικά δεν χρειάζονταν νοσηλεία, καθώς έπρεπε να παίρνουν ενδοφλέβια την αγωγή για μερικές ημέρες, ώστε να μην επιδεινωθούν τα συμπτώματα». Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τεταμένης αυτής κατάστασης αποτέλεσε το Νοσοκομείο Ρεθύμνου, σε έναν από τους κατεξοχήν τουριστικούς προορισμούς της χώρας.
Η αποζημίωση των 1800 ευρώ είναι φορολογούμενα χρήματα με ισχύ ενός μήνα
Η συζήτησή μας φτάνει στα περιβόητα «οικονομικά κίνητρα» που προσέφερε ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, προκειμένου να προσελκύσει το ιατρικό προσωπικό στα νησιά. Σύμφωνα με νομοθετική διάταξη του υπουργείου Υγείας, οι μετακινήσεις γιατρών και νοσηλευτών του ΕΣΥ θα αποζημιώνονται με 1.800 ευρώ για τους γιατρούς και 1.200 ευρώ για το νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό. Παράλληλα, το υπουργείο Υγείας δίνει οικονομικό κίνητρο 250 ευρώ σε όσους νέους γιατρούς θα επιλέξουν να λάβουν την ειδικότητα της αναισθησιολογίας. «Αυτό που κανείς δεν εξηγεί και θέλω να το τονίσουμε, είναι πως αυτά τα 1800 ευρώ ως επιπλέον βοήθημα, είναι μικτά και ισχύουν αυστηρά και μόνο για έναν μήνα. Επίσης, το ποσό διαιρείται και αναπροσαρμόζεται βάσει του χρονικού διαστήματος που θα διαρκεί η απόσπαση, δηλαδή με την υποδιαίρεση του μηνός. Αν για παράδειγμα αποσπάσουν έναν γιατρό για πέντε μέρες, τα χρήματα που θα του δοθούν θα είναι 900 ευρώ μικτά, δηλαδή 600 ευρώ καθαρά. Αν τον αποσπάσουν για μια εβδομάδα, θα είναι 350 ευρώ καθαρά. Έστω ότι ήταν 10 χιλιάδες ευρώ τα χρήματα που του έδιναν, τι θα πει αυτό; Αν ένας γιατρός από κάποιο νοσοκομείο της Αθήνας σταματήσει να εργάζεται τον Ιούλιο, και τον Αύγουστο πάει σε κάποιο νησί, θα πρέπει να τον αφήσουμε να πάει; Και μετά τι θα γίνει εδώ;» διερωτάται ο κ. Παπανικολάου.
Απλήρωτα επιδόματα και υπερωρίες
Αναδεικνύοντας τη διάσταση του προβλήματος, διασαφηνίζει ακόμα πως, «Όλα αυτά τα βοηθήματα που εξαγγέλλονται, συνήθως ή δεν πληρώνονται ποτέ ή πληρώνονται με 1-1μιση χρόνο καθυστέρηση. Για παράδειγμα, τον Νοέμβριο του 2021 είχε υπάρξει μια διάταξη η οποία έλεγε ότι στις ειδικότητες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για την πανδημία, δηλαδή η αναισθησιολογία, η πνευμονολογία, η παθολογία και η εντατικολογία, με κάθε πρόσθετη εφημερία (εκείνη που είναι πάνω από το πλαφόν, που βάζει η υπηρεσία τους γιατρούς να την κάνουν λόγω έλλειψης προσωπικού), θα παίρνουν επιπλέον 250 ευρώ μεικτά για κάθε εφημερία, ποσό που ίσχυε και για εκείνους που θα μετακινούνταν για εφημερία σε άλλο νοσοκομείο, ανεξαρτήτως ειδικότητας».
«Το αποτέλεσμα ήταν ότι, ακόμα και για το πρώτο εξάμηνο του 2022, όχι μόνο δεν τους έδωσαν τα χρήματά τους τα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας, αλλά χρωστούν στους συναδέλφους και ολόκληρες τις εφημερίες τους. Πρόκειται για εξαναγκασμό σε απλήρωτη υπερεργασία, κάτι το οποίο αποτελεί αδίκημα. Να προσθέσουμε για τα επιδόματα που τελικά δόθηκαν σε συναδέλφους, πως την επόμενη χρονιά στην εκκαθάριση τους τα πήρε πίσω η εφορία εις διπλούν, καθώς τα χρήματα αυτά είναι φορολογημένα».
«Εργαζόμενοι αναγκάζονται να μένουν πίσω από τα Κέντρα Υγείας σε μέρη που έχουν διαμορφωθεί σε κοιτώνες»
Εξίσου αποκαρδιωτική είναι η κατάσταση στο ζήτημα της διαμονής των γιατρών στα νησιά, καθώς το κράτος δεν έχει μεριμνήσει ώστε να υπάρχει σε κάθε νησί ένα συγκρότημα κατοικιών για γιατρούς, νοσηλευτές αλλά και ανθρώπους που εργάζονται σε άλλες υπηρεσίες. «Οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να μένουν πίσω από τα Κέντρα Υγείας σε μέρη που έχουν διαμορφωθεί σε κοιτώνες. Αυτό δεν είναι κίνητρο για μόνιμη εγκατάσταση. Και πώς να βρουν σπίτι όταν τα ενοίκια είναι τσουχτερά και τα περισσότερα σπίτια διατίθενται ως Airbnb; Η πλήρης αποσάθρωση και της πρωτοβάθμιας φροντίδας της υγείας στα νησιά (και στα Κέντρα Υγείας και στα περιφερειακά ιατρεία), έχει και μία ακόμα παράμετρο: Τα τουριστικά πρακτορεία, μέσω ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών συνεργάζονται με ιδιωτικές δομές περίθαλψης. Αυτός είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο δεν θέλει το κράτος να αναπτύξει τη δημόσια υγεία στους τουριστικούς προορισμούς», τονίζει ο γ.γ. της ΟΕΝΓΕ.
Τα ρεαλιστικά κίνητρα για τη μετεγκατάσταση του ιατρικού προσωπικού
Ρωτώ τον κ. Παπανικολάου για τα ρεαλιστικά και αναγκαία κίνητρα που χρειάζονται οι γιατροί και το λοιπό ιατρικό προσωπικό, προκειμένου να μετεγκατασταθούν στις ακριτικές περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με τον ίδιο, «Αρχικά, πρέπει να προκηρυχθούν όλες οι κενές οργανικές θέσεις μαζί και όχι 1 ή 2 από αυτές, καθώς αυτό συνεπάγεται την υπερεργασία των γιατρών που θα βάλουν υποψηφιότητα. Δεύτερον, απαιτούμε την επαναφορά όλων των παλιών κινήτρων που ίσχυαν για την ενίσχυση της παρουσίας γιατρών στη νησιωτικότητα, τα οποία ακυρώθηκαν με τα μνημόνια (ενίσχυση των οικονομικών παροχών και άλλων ωφελημάτων, βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης κ.α.). Τρίτον, ζητάμε να λυθεί επιτέλους το σοβαρότατο θέμα με τις διακομιδές», καταλήγει ο ίδιος.
Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2022 (Π. Γαλάνης, Ο. Σίσκου, Ο. Κωνσταντακοπούλου, Γ. Αγγελόπουλος, Α. Φανού, Δ. Καϊτελίδου) και δημοσιεύτηκε στα Αρχεία της Ελληνικής Ιατρικής, οι 4 βασικότερες αιτίες οι οποίες θα πρέπει να βελτιωθούν για τους γιατρούς ώστε να μετακινηθούν προς τα νησιά, είναι οι εξής:
1. Μείωση του αισθήματος επιστημονικής και επαγγελματικής απομόνωσης που βιώνουν οι ιατροί στις νησιωτικές περιοχές, μέσω της λειτουργικής διασύνδεσης με μεγάλα νοσοκομεία των αστικών περιοχών από όπου θα παρέχονται υπηρεσίες Τηλεϊατρικής και επί πλέον θα παρέχεται στους ιατρούς των νησιών η δυνατότητα παρακολούθησης διαδικτυακά των τακτικών προγραμμάτων εκπαίδευσης των κλινικών των νοσοκομείων διασύνδεσης, σε καθένα από τα οποία θα υπάρχει και ένας ιατρός υπεύθυνος συντονιστής.
2. Βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της επαγγελματικής εξέλιξης με την παροχή της δυνατότητας ταχύτερης επαγγελματικής ανέλιξης για όσους πρόκειται να εργαστούν σε νησιωτικές περιοχές και περιοχές αυξημένης τουριστικής κίνησης.
3. Ενίσχυση των οικονομικών παροχών και άλλων ωφελημάτων, καθώς και βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης.
4. Ενίσχυση της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Απαιτείται η ανάπτυξη ενός διευρυμένου φάσματος κινήτρων που θα συνδυάζουν τις δυνατότητες επιστημονικής/επαγγελματικής εξέλιξης και ευνοϊκών όρων διαβίωσης των ιατρών και των οικογενειών τους, η επιτυχής υλοποίηση των οποίων απαιτεί τη διατομεακή συνεργασία και τη συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων.
Οι αποχωρήσεις στο ΕΣΥ έως τώρα:
Μόνο τους τελευταίους μήνες έχουμε τις παρακάτω παραιτήσεις από τα νοσοκομεία της νησιωτικής χώρας:
- Νοσοκομείο Σαντορίνης: Παραιτήθηκε ο μοναδικός 72χρονος αναισθησιολόγος.
- Νοσοκομείο Σύρου: Παραιτήθηκε ο διοικητής Μιχάλης Ζαλουφός, λόγω της υποστελέχωσης και των προβλημάτων λειτουργίας.
- Νοσοκομείο Σάμου: Παραιτήθηκε η μοναδική παιδίατρος
- Νοσοκομείο Κεφαλονιάς: Παραιτήθηκαν 2 παθολόγοι, 4 ανσισθησιολόγοι και ακόμα 1 που προσελήφθη για να καλύψει τα κενά τους, 2 ακτινολόγοι.
- Νοσοκομείο Κέρκυρας: Αποχώρησαν 15 γιατροί τους τελευταίους μήνες από παραιτήσεις και συνταξιοδοτήσεις.
- Νοσοκομείο Κω: Παραιτήθηκαν 2 παθολόγοι.
- Νοσοκομείο Ρόδου: Παραιτήθηκαν πάνω από 10 γιατροί τον τελευταίο χρόνο.
- Νοσοκομείο Μήλου: Παραίτηση γιατρού το περασμένο καλοκαίρι επειδή δεν βρήκε κατάλυμα.
- Νοσοκομείο Τήνου: Παραιτήθηκε ο μοναδικός παθολόγος.
- Επίσης, δεκάδες παραιτήσεις είχαμε το προηγούμενο διάστημα και στα νοσοκομεία της ηπειρωτικής Ελλάδας και στη Κρήτη
Πηγή :propaganda.gr